ต้อเนื้อ มีลักษณะ เป็นแผ่นเนื้อรูปสามเหลี่ยม งอกจากตาขาวลามเข้าไปในตาดำ มักพบริเวณหัวตามากกว่าหางตา ต้อเนื้อจะค่อยๆโต ลุกลามอย่างช้าๆเข้าไปในตาดำ ถ้าเป็นมากจะลามเข้าไปจนถึงกลางตาดำปิดรูม่านตา ซึ่งจะปิดบังการมองเห็นทำให้ตามัวได้ เนื้อดังกล่าวไม่ใช่มะเร็ง ไม่ใช่เนื้องอก แต่เป็นลักษณะของความเสื่อมของเยื่อบุตาซึ่งเกิดจากแสงอัลตราไวโลเลตเป็นหลักและไม่เป็นอันตรายแต่อย่างใดกับดวงตา แต่จะก่อความรำคาญเวลาอักเสบ บวมแดง จะรู้สึกเคืองตา ถ้าเป็นเยอะก็จะมีปัญหาเรื่องสายตาเอียงได้ เพราะจะไปกดอยู่ที่กระจกตา เป็นโรคกลุ่มเดียวกันกับต้อลม แต่มีการยื่นเข้าไปในส่วนของกระจกตา(ตาดำ)
สาเหตุของโรคต้อเนื้อ
– ต้อเนื้อและต้อลมเป็นโรคที่คล้ายคลึงกัน เกิดจากสาเหตุเดียวกันคือเกิดเนื่องมาจากแสงอัลตราไวโอเลตทำให้เยื่อบุตาบริเวณนั้นเสื่อมลง โรคนี้จึงมักเกิดกับผู้ที่ทำงานกลางแจ้ง ดังนั้นแพทย์จึงแนะนำให้ผู้ป่วยโรคนี้ใส่แว่นกันแดดไว้เสมอในเวลาออกกลางแจ้ง
– โรคนี้จะเจอเยอะในประเทศที่อยู่ในแถบเส้นศูนย์สูตร (แสงอาทิตย์จะมีความร้อนมากกว่าประเทศที่อยู่ห่างเส้นศูนย์สูตร)
การผ่าตัดต้อเนื้อ
การผ่าตัดลอกต้อเนื้อควรทำผ่านกล้องจุลทรรศน์โดยจักษุแพทย์เพราะหลังจากลอกต้อเนื้อไปแล้วในบางรายอาจกลับเป็นใหม่ได้ ซึ่งมักเป็นมากกว่าเดิม คือต้อเนื้อที่ขึ้นใหม่นี้จะแดงหนาและอักเสบมากกว่าเดิม และการรักษาโดยการลอกใหม่อีกครั้งจะยากกว่าการลอกครั้งแรกด้วย ดังนั้นการดูแลหลังผ่าตัด เป็นเรื่องที่สำคัญมาก
การลอกต้อเนื้อมีหลายวิธีดังนี้
วิธีที่ 1 ลอกต้อเนื้อ (Bare sclera) โดยการตัดเนื้อออกจากเยื่อตาขาวและลอกต้อส่วนที่ติดอยู่บนตาดำออกวิธีนี้มีอัตราการเกิดซ้ำเยอะมาก ใช้ในผู้ป่วยที่มีอายุมากๆ หรือในผู้ป่วยที่ต้อเนื้อไม่มีการอักเสบเลย
วิธีที่ 2 ลอกต้อเนื้อและใช้เยื่อบุตามาแปะ (Conjunctival graft) ทำตามวิธีที่1 ร่วมกับการตัดเอาเยื่อตาขาวจากด้านบนของลูกตา มาแปะลงบริเวณตาขาวที่ได้รับการลอกต้อเนื้ออกไปแล้ว และเย็บด้วยไหมหรือใช้ Fibrin glue การทำกราฟ เป็นวิธีที่ดีมากในการป้องกันการกลับเป็นใหม่
วิธีที่ 3 การลอกต้อเนื้อ และเอาเยื่อหุ้มรกมาแปะ (Amnion graft) จะใช้เยื่อหุ้มรกซึ่งผ่านการเตรียมและเก็บรักษาไว้ มาแปะแทนเยื่อบุตา ใช้ในกรณีที่เป็นครั้งแรก,ต้อเนื้อขนาดใหญ่,จำเป็นต้องเก็บเยื่อบุตาไว้รักษาโรคอื่น ข้อดีคือไม่ต้องลอกเยื่อบุตาของคนไข้เอง แต่ความสวยงามสู้ใช้เยื่อบุตาธรรมชาติของคนไข้ไม่ได้ และกรณีที่ต้อเนื้อขนาดใหญ่มากๆ การจะใช้เยื่อบุตาธรรมชาติอาจจะไม่พอ จึงต้องใช้เยื่อหุ้มรกมาแปะ